Podstawowym celem banków, jak i każdego podmiotu gospodarczego, jest dążenie do maksymalizacji zysku i efektywności, którą mierzy się relacje nakład-efekt. Efektywność może być rozumiana w sensie operacyjnym i strategicznym. Efektywność w rozumieniu operacyjnym to jest lepsze wykonywanie pracy przy wykorzystaniu tej samej technologii co konkurenci wykorzystują. Natomiast efektywność w sensie strategicznym jest poszukiwaniem nowych rozwiązań, które dadzą przewagę konkurencyjną w przyszłości. Technologia blockchain umożliwia zwiększanie efektywności pracy:
- w wymiarze operacyjnym - poprzez szybsze przetwarzanie dokumentów cyfrowych i zmniejszenie liczby niezbędnych dokumentów w wersji papierowej),
- w wymiarze strategicznym - wytwarzając do tej pory nie istniejących produktów finansowych).
Podstawowe korzyści wdrożenia technologii blockchain w ujęciu operacyjnym to szybkość opracowania danych, większa przejrzystość i bezpieczeństwo. Zalety te osiągnięte poprzez publiczny dostęp do rejestru, brak możliwości do wykasowania dokonanej operacji, co pozwala na identyfikowanie i blokowanie niepożądanej interwencji oraz zdecentralizowany system, który zmniejsza ryzyko błędu w danych.
Jedną z usług oferowanych przez banki jest zabezpieczenie operacji kupna-sprzedaży z zagranicy za pomocą akredytywy dokumentowej. Eksporter musi opisać w tej akredytywie szczególny opis sprzedawanego towaru i wysłać akredytywę bankowi importera, co będzie podstawą do zapłaty za towar. W taki sposób eksporter jest zabezpieczony przed ryzykiem niezapłacenia, a importer - przed ryzykiem wysłania zepsutego albo błędnego towaru.
Wadami tego rozwiązania jest potrzeba wymiany papierowych dokumentów, co stwarza ryzyko błędów i wydłuża proces, oraz duża liczba pośredników, co pobudza dodatkowe koszty. Wdrożenie blockchaina może eliminować te wady, zachowując jednocześnie podstawowe zalety akredytywy. Technologia Blockchain może przyjmować te akredytywy w wersji elektronicznej po czym automatycznie uwalniać środki do zapłaty. To zmniejszyłoby ponoszone koszty, obniżyłoby ryzyko błędów i zwiększyłoby szybkość dokonywania danej operacji. Razem z tym ta transakcja byłaby zapisana w bloku, którego nie da się zmienić albo usunąć, więc operacja byłaby bezpieczna.
Procedura zastosowania akredytywy dokumentowej w rozliczeniu tradycyjnym oraz przy wykorzystaniu technologii blockchain
Źródło: D. Zimoch, Wpływ technologii blockchain na efektywność banku, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach" nr 281, 2016
Wdrożenie technologii blockchain niewątpliwie ma swoje zalety, natomiast też spotyka się z pewnymi barierami. Takimi jak:
- Koszt wdrożenia tej technologii do systemu bankowego. To jest istotne, bo wartość wdrożenia jest liczona w milionach dolarów. Ale główny problem polega na tym, że nie da się dokładnie zbadać relacji nakłady-zysk.
- Wysoki koszt energetyczny wykorzystania technologii. Wypływa to z mocy obliczeniowej w pewnych typach technologii blockchain.
- Uwarunkowania regulacyjne. Sukces technologii będzie zależał też od tego w jaki sposób będzie ona wpierana przez regulatorów.
- Adaptacja. Blockchain jest systemem, który łączy między sobą różne organizacje i zapewnia bezpieczeństwo ich współpracy. Cel ten będzie osiągnięty wtedy, kiedy technologia zdobędzie powszechne zaufanie i powszechnie będzie wykorzystywana.
- Kontrola sieci. Podmioty gospodarcze, takie jak banki, i szczególnie podmioty nadzorujące obawiają się wprowadzać wspólny system, bo boją się utraty kontroli i wykonania funkcji wyłącznie punktów przetwarzania informacji. Więc pytanie kontrolowania sieci pozostaje otwartym.
Mimo wszystkich wad i problemów, zalety wdrożenia Blockchain są mocniejsze. To jest propozycja nowego podejścia do przetwarzania, analizowania i przechowywania danych. Technologia ta ma ogromny potencjał i jej sukces zależy od eliminacji poszczególnych barier i promowania jej wśród odbiorców w celu zdobycia powszechnego zaufania.
Oleksandr Korniienko - Uczelnia Łazarskiego
Literatura
D. Zimoch, Wpływ technologii blockchain na efektywność banku, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach" nr 281, 2016
